خوراک شترمرغ

شتر مرغها از لحاظ غذایی جزء حیوانات همه چیز خوار محسوب شده و پرندگانی بسیار مقاوم هستند به گونه ای که می توان آنها را با یک جیره ارزان قیمت حتی از ضایعات محصولات کشاورزی تهیه شده تغذیه می کنند .

بطور کلی غذای شتر مرغ دارای ترکیباتی مابین غذای گاو و مرغ بوده و از دو قسمت علوفه (مانند یونجه و شبدر ) و کنستانتره (شامل : جو ، ذرت ، سویا ، مکملهای معدنی و ویتامینه و....) تشکیل شده است .

 

میزان غذای مصرفی شتر مرغ در سنین مختلف متفاوت بوده و از ١٢٠ گرم در ماه اول زندگی و تا٥/٢ کیلو گرم در رشد کامل متغیر می باشد .

با توجه به اینکه هزینة خوراک مهمترین بخش هزینه های تولیدی یک دامپرور می باشد ، صنعت پرورش شترمرغ از این لحاظ می تواند بسیار مورد توجه قرار گیرد زیرا این پرنده با مصرف خوراک روزانة پایین در مقایسه با شاخه های دیگر دامپروری هزینه های زیادی را به پرورش دهنده تحمیل نخواهد کرد ، افزون بر اینکه مواد مورد نیاز جهت تهیه خوراک این پرنده به راحتی و در همه جا در دسترس می باشد که این امر با توجه به شرایط خاص اقلیمی ایران می تواند بسیار مورد توجه قرار گیرد .

همچنین یکی دیگر از مواد قابل ذکر در تهیه تغذیه شتر مرغ ، وابستگی بسیار کم آن به منابع خارجی می باشد به گونه ای که می توان گفت تمامی مواد مورد نیاز در کشور قابل تهیه بوده و همچنین به جهت سازگاری بالای این پرنده می توان از موادی با کیفیت متوسط و بهایی ارزان در تهیة خوراک استفاده نمود .

در جداول زیر جهت آشنایی بیشتر به چند نمونه از فرمولهای غذایی مورد مصرف در تغذیة شترمرغ اشاره شده .

ترکیبات	یک روزه تا یک ماهه	یک ماهه تا سه ماهه	سه ماهه تا شش ماهه	شش ماهه تا تخم گذار	تخم گذار
ذرت	٦٣/٤٧	٥٠	٢٤/٢٤	---	٤٣/٢١
سویا	٩٣/٣٣	٢٤/٣٤	٦/٢١	---	٦٩/٢٩
یونجه	٥/١٢	١٠	٣٥	٤٥	٣٠
کربنات کلسیم	١	١	---	---	٨/٢
DCP	٢٨/٣	٢٩/٣	٧٦/١	٧/١	٨٥/٢
نمک	٤	٥/٠	٣٦/٠	٣/٠	٤/٠
مکمل ویتامینه	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠
مکمل معدنی	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠	٢٥/٠
متیونین	٢٥/٠	١٥/٠	---	---	١/٠
سبوس گندم	---	٢٨/٠	---	٢٠	---
جو	---	---	١٦	٥٠/٣٢	٧٨/١٠
صدف	---	---	٧١/٠	٢/٠	---

(جیره غذایی فوق با توجه به شرایط اقلیمی منطقه نگهداری ، نوع سیستم مدیریتی و فصل نگهداری برای هر یک از مزارع به صورت اخص قابل تعریف بوده و بطور ثایت برای استفاده کلیه مزارع نمی باشد)

بطور کلی دو ترکیب مختلف را می توان در خوراک شترمرغ عنوان نمود:

1 ) قسمت علوفه ای مانند: یونجه و شبدر که در سنین مختلف از 60-10 % جیره را شامل می گردد.

2 ) قسمت کنسانتره مرکب از موادی نظیر: گندم، جو، ذرت، سویا، کنجاله ها، سبوس، مواد معدنی و ویتامینه و موادی از این قبیل که در سنین گوناگون 90 -40% کل جیره غذایی را تشکیل می دهد و در حقیقت قسمت مغذی جیره به شمار می رود.

بایستی بدین نکته توجه داشت که هر گونه صرفه جویی در تهیه مواد خوراکی با کیفیت می تواند ضررهای غیرقابل جبرانی را به پرندگان وارد وارد آورد، لذا پیشنهاد می گردد که جهت تغذیه از مواد اولیه مرغوب و با کیفیت بالا استفاده گردد.

نحوه تنظیم فرمولهای غذایی

جهت دستیابی به حداکثر راندمان تولید و افزایش بهره وری و همچنین کاهش هزینه های خوراک و تغذیه که قسمت اعظم هزینه های پرورشی را شامل شده و تاثیر مستقیم بر میزان سودآوری یک مزرعه را دارند، استفاده از یک کارشناس مجرب و کار آزموده که آشنایی کامل و کافی به فیزیولوژی تغذیه پرنده داشته و همچنین با ترکیبات مواد غذایی مختلف به خوبی آشنا می باشد اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. همچنین از آنجا که نوع تغذیه تعیین کنندة کیفیت نهایی محصول و کیفیت تعیین کنندة قیمت و در نهایت میزان سود آوری می باشد لذا اهمیت استفاده از جیره های غذایی بالانس شده به خوبی آشکار می گردد.

ذکر این نکته ضروری است که در هنگام تنظیم یک فرمول غذایی باید به فاکتورهای گوناگونی توجه داشت و با مد نظر قرار دادن مجموعه ای از عوامل اقدام به تهیه جیره مناسب نمود. به طور مثال یک جیره با کیفیت در مولدها، جیره ای است که علاوه بر افزایش کمیت و کیفیت تولید فرصت کافی جهت جبران و تجدید مواد معدنی و ویتامینه و … را برای هر پرنده به وجود آورد و فشار ناشی از تولید به بدن پرنده را خنثی نماید و در جوجه ها جیره ای که بتواند حداکثر بازدهی را در رشد و وزن گیری پرنده داشته باشد، جیره ای مناسب و کار آمد خواهد بود.

باید توجه داشت که در تهیه خوراک پرنده علاوه بر مواد پایه شامل ذرت و سویا و گندم و جو و … استفاده از مواد اصلی یا اجزاء ثابت جیره نیز بسیار حائز اهمیت است. مواد ثابت جیره می توانند موادی مانند مکملهای معدنی و ویتامینه، نمک و موادی از این قبیل باشند.

معمولترین پرسشی که ذهن یک مزرعه دار را به خود مشغول می کند این است که آیا خرید خوراک آماده به صرفه تر است یا ترکیب و تهیه آن در مزرعه؟

پاسخ به این پرسش تابع عواملی گوناگونی است به طور مثال اگر یک مزرعه دارای شرایط زیر باشد بهتر آن است که عمل تهیه خوراک به طور مستقل در مزرعه انجام گیرد:

1 ) داشتن زمین کافی جهت کشت مواد اولیه به میزان قابل توجه و یا داشتن زمین جهت جایگزینی محصول یعنی کشت محصولی که به طور مستقیم در تهیه خوراک پرنده مصرف ندارد اما با فروش قسمتی از آن می توان مواد اولیه مورد نیاز را تهیه کرد و بدین طریق حداکثر بهره برداری را از زمین های تحت مالکیت داشت.

2 ) داشتن کارشناس دامپرور مجرب جهت تهیه فرمول غذایی مناسب

3 ) داشتن امکانات لازم جهت میکس خوراک (آسیاب و میکسر)

اما اگر مزرعه ای فاقد امکانات مذکور باشد عاقلانه ترین راه ممکن تهیه خوراک آماده از کارخانجات معتبر خوراک سازی است که به صحت گفته ها و عملکردشان اطمینان کامل دارید.